Created by MS 125 December 2024
Gratuity Calculation:निवृत्तीनंतर तुम्हाला किती पैसे मिळतील?आपण घेणार आहोत संपूर्ण विस्तारीत माहिती. .employees news
एखाद्या कंपनीत किंवा संस्थेत दीर्घकाळ काम करणाऱ्या व्यक्तीला निवृत्तीनंतर आर्थिक सुरक्षिततेची गरज असते. ग्रॅच्युइटी हा कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या सेवेच्या शेवटी दिला जाणारा लाभ आहे. कंपनी आपल्या कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या सेवेसाठी देते हे एक प्रकारचे आभार आहे. भारतात ग्रॅच्युईटी पेमेंटची तरतूद “पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युइटी कायदा, 1972” (Payment of Gratuity Act, 1972)अंतर्गत करण्यात आली आहे.Gratuity Calculation:
या लेखात, ग्रॅच्युइटी म्हणजे काय, त्याची गणना कशी केली जाते आणि निवृत्तीनंतर तुम्हाला किती पैसे मिळतील हे तुम्ही स्वतः कसे शोधू शकता तेपाहणार आहोत. याशिवाय, आम्ही तुम्हाला त्याच्याशी संबंधित महत्त्वाच्या अटी आणि नियम देखील समजावून सांगू. तुम्हाला ग्रॅच्युइटीचे सूत्र काय आहे आणि त्याची अंमलबजावणी कशी केली जाते हे जाणून घ्यायचे असेल, तर हा लेख फक्त तुमच्यासाठी आहे..employees news
ग्रॅच्युइटी म्हणजे काय?
ग्रॅच्युइटी हा एक आर्थिक लाभ आहे जो कर्मचाऱ्याला त्याच्या दीर्घ सेवेनंतर मिळतो. हा लाभ फक्त अशा कर्मचाऱ्यांनाच मिळेल ज्यांनी कंपनीत किमान 5 वर्षे किंवा त्याहून अधिक काळ काम केले आहे.Gratuity Calculation:
ही रक्कम कंपनी कर्मचाऱ्याला त्याच्या सेवेचा कालावधी आणि अंतिम पगाराच्या आधारावर देते. सरकारी आणि खाजगी दोन्ही क्षेत्रात ग्रॅच्युइटीची तरतूद आहे.employees news
ग्रॅच्युइटीबद्दल मुख्य तथ्ये
कोणाला मिळते?⇒ग्रॅच्युइटी अशा कर्मचाऱ्यांना दिली जाते ज्यांनी कंपनीत 5 वर्षे किंवा त्याहून अधिक काळ सतत काम केले आहे..employees news
कायदेशीर तरतुदी:⇒हा लाभ भारतात “ग्रॅच्युईटी पेमेंट कायदा, 1972” अंतर्गत दिला जातो.
सेवा कालावधी:कर्मचाऱ्याचा सेवा कालावधी जितका जास्त असेल तितकी ग्रॅच्युइटीची रक्कम जास्त असते.
शेवटचा पगार:ग्रॅच्युइटीची गणना कर्मचाऱ्याच्या शेवटच्या पगारावर (मूलभूत पगार + डीए) आधारित आहे.
ग्रॅच्युइटी गणना सूत्र
ग्रॅच्युइटीची गणना करण्यासाठी खालील सूत्र वापरले जाते:Gratuity Calculation:
सूत्र समजून घ्या:
अंतिम पगार: मूळ पगार + महागाई भत्ता (DA)
सेवेची वर्षे: कर्मचाऱ्याने कंपनीसाठी किती वर्षे काम केले आहे.
15/26: हे एक निश्चित प्रमाण आहे जे प्रत्येक महिन्याच्या 15 दिवसांचे पगार दर्शवते.
उदाहरण: ग्रॅच्युइटी गणना
समजा:शेवटचा मासिक पगार: ₹50,000
सेवा कालावधी: 20 वर्षे
तर गणना होईल:
=50,000×20×1526=₹5,76,923
अशा प्रकारे, या उदाहरणात कर्मचाऱ्याला निवृत्तीनंतर ₹5.77 लाख ग्रॅच्युइटी मिळेल.Gratuity Calculation:
ग्रॅच्युइटीशी संबंधित मुख्य अटी व शर्ती
सेवा कालावधीचे नियम:
एकाच कंपनीत किमान ५ वर्षे सतत काम करणे बंधनकारक आहे.
कमाल मर्यादा:
सध्या ग्रॅच्युइटीची कमाल मर्यादा ₹20 लाख निश्चित करण्यात आली आहे.
स्वेच्छानिवृत्ती:
कर्मचाऱ्याने स्वेच्छानिवृत्ती घेतली तरी त्याला ग्रॅच्युइटीचा लाभ मिळेल.
मृत्यू किंवा अपंगत्व:
जर एखाद्या कर्मचाऱ्याचा मृत्यू झाला किंवा तो अपंग झाला तर त्याच्या कुटुंबाला हा लाभ दिला जाईल.
कर सवलत:
सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी, संपूर्ण ग्रॅच्युइटी करमुक्त आहे तर खाजगी कर्मचाऱ्यांना काही प्रमाणात कर सूट आहे.
ग्रॅच्युइटी स्वतः कशी मोजायची?
खाली दिलेल्या स्टेप्स फॉलो करून तुम्ही तुमच्या ग्रॅच्युइटीची सहज गणना करू शकता:
- तुमचा शेवटचा मासिक पगार (बेसिक + DA) शोधा.
- संपूर्ण वर्षांमध्ये तुमचा सेवा कालावधी मोजा.
- वरील सूत्र वापरा:
= × × १५२६
,
२६
× × १५ - जर तुमचा सेवा कालावधी महिन्यांमध्ये अपूर्ण असेल तर तो जवळच्या वर्षात पूर्ण करा (6 महिने किंवा त्याहून अधिक वर्ष पूर्ण वर्ष मानले जाईल).
- कर सवलतीबद्दल माहिती मिळवा आणि तुमची रक्कम ठरवा.
ग्रॅच्युइटी संबंधित फायदे Gratuity Calculation:
आर्थिक सुरक्षा: निवृत्तीनंतर, एकरकमी रक्कम मिळते जी आर्थिक स्थिरता राखते.
कर सवलत: कर सूट मिळाल्याने हा लाभ आणखी आकर्षक होतो.
कौटुंबिक सुरक्षा: मृत्यू किंवा अपंगत्व आल्यास कुटुंबाला आर्थिक मदत मिळते.
प्रेरणा: कर्मचारी दीर्घकाळ कंपनीशी संलग्न राहण्यास प्रवृत्त होतात.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)
1. मी नोकरी सोडली तरी मला ग्रॅच्युइटी मिळेल का?
तुम्ही कंपनीत सलग ५ वर्षे पूर्ण केली असल्यास, नोकरी सोडल्यानंतरही तुम्हाला ग्रॅच्युइटी मिळेल.
2. कंत्राटी कर्मचाऱ्यांनाही ग्रॅच्युइटी मिळते का?
होय, जर कंत्राटी कर्मचाऱ्याने एखाद्या संस्थेत 5 वर्षे सतत काम केले असेल, तर तो देखील पात्र आहे.
3. अर्धवेळ कर्मचाऱ्यांनाही हा लाभ मिळतो का?
नाही, अर्धवेळ कर्मचाऱ्यांना हा लाभ मिळत नाही कारण ते नियमित कर्मचारी नसतात.Gratuity Calculation:
महत्वाची सूचना :
हा लेख केवळ माहितीच्या उद्देशाने लिहिला गेला आहे. “ग्रॅच्युईटी पेमेंट ऍक्ट” ही वास्तविक आणि कायदेशीर मान्यताप्राप्त योजना आहे. त्यात दिलेली माहिती योग्य आणि अस्सल स्त्रोतांवर आधारित आहे. तथापि, कोणतेही आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी तुमच्या नियोक्ता किंवा आर्थिक सल्लागाराशी संपर्क साधा