Created by Siraj 01 January 2025
RBI Update on Credit Score : नमस्कार वाचक मित्रांनो;डिफॉल्ट ग्राहकांची यादी CIBIL कंपन्यांना पाठवण्यापूर्वी बँका आता ग्राहकांना सूचित करतील, जेणेकरून ग्राहक त्यांचा CIBIL स्कोअर खराब होण्यापासून वाचवू शकतील. याशिवाय, जेव्हाही कोणतीही कंपनी CIBIL स्कोअर तपासेल तेव्हा त्याबद्दलची संपूर्ण माहिती मेलद्वारे पाठवावी लागेल.
Credit Score: रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या नवीन नियमांनुसार, आता बँका CIBIL कंपन्यांना डिफॉल्ट ग्राहकांची यादी पाठवण्यापूर्वी ग्राहकांना सूचित करतील. यासह, ग्राहकांना त्यांचा CIBIL अहवाल खराब होण्यापूर्वी सतर्क राहता येईल. . याशिवाय, जेव्हा जेव्हा एखादी कंपनी CIBIL स्कोअर तपासेल, तेव्हा तिला मेलद्वारे या संदर्भातील माहिती ग्राहकांना पाठवावी लागेल. याशिवाय, दर वर्षी एकदा ग्राहकाला त्यांचा संपूर्ण क्रेडिट रिपोर्ट मोफत दिला जाईल.RBI Update on Credit Score
हे नवीन नियम 26 एप्रिल 2024 पासून लागू होणार असून त्यामुळे ग्राहकांना दिलासा मिळणार आहे. जर एखाद्या ग्राहकाने त्याच्या CIBIL स्कोअर श्रेणीबद्दल किंवा ती वाढवण्याच्या प्रक्रियेबद्दल चुकीची तक्रार केली तर, कंपनीला 30 दिवसांच्या आत तक्रार सोडवावी लागेल, जर असे केले नाही तर, कंपनीला दररोज 100 रुपये द्यावे लागतील. त्यानुसार दंड भरावा लागेल.RBI Update on Credit Score
RBI चे पाच नियम
1. ग्राहकाला CIBIL चेकबद्दल माहिती पाठवावी लागेल :
मध्यवर्ती बँकेने CRISIL, CIBIL, American Express इत्यादी सर्व क्रेडिट माहिती कंपन्यांना निर्देश दिले आहेत की जेव्हा जेव्हा एखादी बँक किंवा NBFC ग्राहकाचा क्रेडिट अहवाल तपासते तेव्हा त्या ग्राहकाला माहिती पाठवणे आवश्यक असते (Credit Score improvement). ही माहिती ग्राहकांना एसएमएस किंवा ई-मेलद्वारे दिली जाऊ शकते. क्रेडिट स्कोअरशी संबंधित अनेक तक्रारी समोर आल्यानंतर, रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने हा निर्णय घेतला आहे जेणेकरून ग्राहकाला त्याचा क्रेडिट रिपोर्ट तपासण्याबाबत संपूर्ण माहिती मिळू शकेल.
2. विनंती नाकारण्याचे कारण देणे आवश्यक आहे :
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या म्हणण्यानुसार, एखाद्या ग्राहकाची विनंती नाकारली गेल्यास, पतसंस्थांना त्याचे कारण स्पष्टपणे सांगावे लागेल. यामुळे ग्राहकाला त्याची विनंती का नाकारली गेली हे समजण्यास मदत होईल (सिबिल स्कोअर कसा सुधारावा). याशिवाय, विनंती नाकारण्याच्या कारणांची यादी तयार करून ती सर्व पतसंस्थांना पाठवणे देखील आवश्यक असेल, जेणेकरून संपूर्ण प्रक्रिया पारदर्शक आणि ग्राहकांना स्पष्ट होईल.
3. वर्षातून एकदा ग्राहकांना मोफत संपूर्ण क्रेडिट रिपोर्ट द्या :
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या म्हणण्यानुसार, क्रेडिट कंपन्यांनी त्यांच्या ग्राहकांना वर्षातून एकदा विनामूल्य संपूर्ण क्रेडिट रिपोर्ट प्रदान करणे आवश्यक आहे. यासाठी क्रेडिट कंपन्यांना त्यांच्या वेबसाइटवर एक लिंक (Credit Score improvement ) प्रदर्शित करावी लागेल, जेणेकरून ग्राहकांना त्यांचा विनामूल्य क्रेडिट अहवाल सहज तपासता येईल. यामुळे ग्राहकांना त्यांचा CIBIL स्कोअर जाणून घेण्याची आणि वर्षातून एकदा पूर्ण क्रेडिट इतिहास जाणून घेण्याची संधी मिळेल, जे त्यांना चांगले आर्थिक निर्णय घेण्यास मदत करेल.
4. तक्रार करण्यापूर्वी, ग्राहकाला सांगणे महत्वाचे आहे :
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या म्हणण्यानुसार, एखादा ग्राहक डिफॉल्टमध्ये असल्यास, डिफॉल्टची तक्रार करण्यापूर्वी ग्राहकाला माहिती देणे आवश्यक आहे. कर्ज देणाऱ्या संस्थांना सर्व आवश्यक माहिती एसएमएस किंवा ई-मेलद्वारे ग्राहकांशी शेअर करावी लागेल. याशिवाय बँका आणि (क्रेडिट स्कोअर सीबीएल) कर्ज देणाऱ्या संस्थांना नोडल ऑफिसर नियुक्त करण्याच्या सूचना देण्यात आल्या आहेत. हे नोडल अधिकारी ग्राहकांना त्यांच्या क्रेडिट स्कोअरशी संबंधित समस्या सोडवण्यासाठी मदत करतील, जेणेकरून ग्राहकांना कोणत्याही प्रकारची गैरसोय होणार नाही.RBI Update on Credit Score
5. तक्रारीचे 30 दिवसात निराकरण करावे, अन्यथा दररोज 100 रुपये दंड आकारला जाईल :
जर क्रेडिट इन्फॉर्मेशन कंपनीने ग्राहकाच्या तक्रारीचे ३० दिवसांत निराकरण केले नाही, तर त्यांना प्रतिदिन १०० रुपये दंड भरावा लागेल. म्हणजे जितका वेळ लागेल तितका दंड भरावा लागेल. कर्ज देणाऱ्या संस्थांना 21 दिवसांचा वेळ मिळेल आणि क्रेडिट ब्युरोला 9 दिवसांचा वेळ दिला जाईल.RBI Guideline Update
बँकेने 21 दिवसांच्या आत क्रेडिट ब्युरोला माहिती न दिल्यास बँकेला दंड आकारला जाईल. त्याच वेळी, बँकेला कळवून 9 दिवसांनंतरही तक्रारीचे निराकरण झाले नाही, तर क्रेडिट ब्युरोला नुकसान भरपाई द्यावी लागेल. या प्रणालीमुळे, ग्राहकांना वेळेवर संपूर्ण माहिती मिळू शकेल, जेणेकरून त्यांना त्यांच्या तक्रारींचे योग्य निराकरण करता येईल.RBI Guideline