Created by MS 09 January 2025
RBI Updates Credit Score : नमस्कार मित्रांनो;कर्ज थकबाकी दूर करूनही, क्रेडिट इन्फॉर्मेशन कंपन्या (सीआयसी) आणि बँका त्यांची सध्याची स्थिती अपडेट करत नाहीत अशी तक्रार बँक ग्राहक करत राहतात. परिणामी, त्यांचा क्रेडिट स्कोअर खराब होतो, ज्यामुळे कमी व्याजदराने कर्ज मिळणे कठीण होते.दरम्यान, आरबीआयने एक नवीन अपडेट जारी केले आहे. जे तुम्हाला जाणून घेणे खूप महत्वाचे आहे.RBI Updates Credit Score
RBI Action : बँक ग्राहक तक्रार करत राहतात की कर्ज थकबाकी काढून टाकल्यानंतरही, क्रेडिट इन्फॉर्मेशन कंपन्या (Credit Information Companies) आणि बँका त्यांची सध्याची स्थिती अपडेट करत नाहीत.RBI Updates Credit Score
परिणामी, त्यांचा क्रेडिट स्कोअर खराब होतो, ज्यामुळे कमी व्याजदराने कर्ज मिळणे कठीण होते. ग्राहकांच्या या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी रिझर्व्ह बँकेने महत्त्वाचे पाऊल उचलले आहे. नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, बँका आणि सीआयसींना त्यांचा डेटा वेळेवर आणि अचूकपणे अपडेट करणे बंधनकारक असेल, जेणेकरून ग्राहकांना अचूक क्रेडिट स्कोअर मिळतील.RBI Guideline update
डेटा अपडेट्सची गती वाढवा(Speed up data updates)
रिझर्व्ह बँकेने क्रेडिट इन्फॉर्मेशन कंपन्या (सीआयसी), क्रेडिट इतिहास साठवणाऱ्या बँका आणि वित्तीय कंपन्यांना निर्देश जारी केले आहेत. ग्राहकांचा डेटा त्वरित अपडेट करण्यावर आणि त्यांच्या क्रेडिट स्टेटसमधील बदलांबद्दल ग्राहकांना सतर्क करण्यावर आरबीआयने भर दिला आहे. जून २०२३ मध्ये, क्रेडिट माहिती अपडेट न केल्याबद्दल आरबीआयने चार सीआयसींना १ कोटी रुपयांपेक्षा जास्त दंड ठोठावला होता. ग्राहकांची आर्थिक सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी ही कारवाई करण्यात आली आहे.RBI Updates Credit Score
दंडाचीही तरतूद आहे(provision for fines)
ग्राहकांच्या तक्रारींचे निवारण करण्यास विलंब झाल्यास दंड आकारण्याचा नियम रिझर्व्ह बँकेने तयार केला आहे. जर ग्राहकाची तक्रार दाखल केल्यापासून ३० कॅलेंडर दिवसांच्या आत सोडवली गेली नाही तर त्याला/तिला प्रतिदिन १०० रुपये भरपाई दिली जाईल.RBI Updates Credit Score
जर बँक, एनबीएफसी किंवा क्रेडिट इन्फॉर्मेशन कंपनी (सीआयसी) ने २१ दिवसांच्या आत आवश्यक दुरुस्ती करण्यासाठी किंवा अपडेटेड क्रेडिट माहिती पाठवण्यासाठी कारवाई केली नाही तर ही भरपाई लागू होईल. ग्राहकांच्या हक्कांचे संरक्षण करणे आणि वित्तीय संस्थांना वेळेवर तक्रारींचे निराकरण करण्यास प्रोत्साहित करणे, ज्यामुळे ग्राहकांचा विश्वास वाढेल, हा या उपाययोजनाचा उद्देश आहे.RBI Guideline update
कारणही द्यावे लागेल(have to give a reason)
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने स्पष्ट केले आहे की क्रेडिट इन्फॉर्मेशन कंपन्या (CICs) आणि क्रेडिट संस्थांना (CIs) दरमहा ग्राहकांची क्रेडिट माहिती अपडेट करावी लागेल. याव्यतिरिक्त, त्यांनी केलेल्या सर्व कृतींबद्दल कोणत्याही तक्रारदाराला माहिती देणे त्यांना बंधनकारक असेल. जर CI/CIC ने डेटा दुरुस्तीची विनंती नाकारली तर त्यांनी तसे करण्याची स्पष्ट कारणे देखील द्यावीत असे निर्देश RBI ने दिले आहेत. ग्राहकांच्या माहितीची अचूकता वाढवण्यासाठी आणि त्यांच्या हक्कांचे संरक्षण करण्यासाठी हे पाऊल उचलण्यात आले आहे.RBI Updates Credit Score
एसएमएस अलर्ट (SMS alert)
जर ग्राहकाचा क्रेडिट माहिती अहवाल एखाद्या विशिष्ट वापरकर्त्याने पाहिला असेल तर, शक्य असेल तेथे, ग्राहकांना एसएमएस/ईमेलद्वारे अलर्ट पाठवण्यास आरबीआयने सीआयसीला सांगितले आहे. ग्राहकांची क्रेडिट माहिती वेळेवर अपडेट न केल्याबद्दल आरबीआयला तक्रारी आल्या होत्या, ज्याच्या आधारे हे निर्देश जारी करण्यात आले आहेत.RBI Guideline update
देशात किती सीआयसी आहेत?
देशात भारतीय रिझर्व्ह बँकेने अधिकृत केलेल्या चार क्रेडिट इन्फॉर्मेशन कंपन्या (CICs) आहेत – ट्रान्सयुनियन CIBIL, CRIF हाय मार्क, इक्विफॅक्स आणि एक्सपेरियन. यापैकी, CIBIL हे बाजारपेठेतील आघाडीचे आहे, ज्याकडे 60 कोटी लोकांच्या कर्ज माहितीची उपलब्धता आहे आणि 2,400 सदस्य आहेत, जे सर्व प्रकारच्या कर्जदारांना व्यापतात. आम्ही तुम्हाला सांगतो की CI मध्ये RBI द्वारे नियंत्रित बँका आणि NBFC समाविष्ट आहेत, ते CIC ला कर्ज थकबाकीदारांसह ग्राहकांच्या क्रेडिट स्थितीबद्दल माहिती देतात.RBI Updates Credit Score
क्रेडिट स्कोअर म्हणजे काय?(What is a credit score)
क्रेडिट स्कोअर ग्राहकाच्या क्रेडिट इतिहासाचे प्रतिबिंबित करतो, जो कर्ज परतफेड करण्याची त्याची क्षमता दर्शवितो. जेव्हा ग्राहक बँकांकडून कर्ज घेतात तेव्हा त्यांची परतफेड माहिती क्रेडिट माहिती कंपन्यांना पाठवली जाते, ज्यामुळे क्रेडिट स्कोअर तयार होतो. उच्च क्रेडिट स्कोअरमुळे कर्ज मिळण्याची आणि ते परवडणाऱ्या दरात मिळण्याची शक्यता वाढते. याशिवाय, अनेक कंपन्या चांगले क्रेडिट स्कोअर असलेल्यांना विविध फायदे देतात, ज्यामुळे त्यांना आर्थिक दृष्टिकोनातून अधिक सुविधा मिळता.RBI Updates Credit Score